Bij de genealogie Touw,

Aard en doelstelling van de beschrijving
Bij het verzamelen van gegevens voor de genealogie Schot in manlijke en vrouwelijke lijn vond ik bij het archief van het CBG in Den Haag een afschrift van de genealogie Touw, die oorspronkelijk beschreven was door Cornelis (Kees) Touw. Hierin vond ik vanwege de huwelijken Touw-Schot wat gegevens voor mijn parenteel Schot. Omdat de beschrijving van Kees interessant is en aangevuld is met persoonlijke en historische gegevens besloot ik daarna om ook al zijn gegevens te publiceren op internet, althans voor zover respect voor privacy dat toelaat. Helaas heb ik Kees (nog) niet kunnen bereiken om dit te overleggen, maar ik ga er vooralsnog vanuit dat het een goed idee is deze informatie met de moderne middelen open te stellen voor een groter publiek. Nu was dit parenteel, zoals helaas gewoonlijk, alleen in de manlijke lijn. Ik heb wel aangevuld met de mij bekende afstammelingen in de vrouwelijke lijn, maar de vrouwelijke lijn in dit bestand is zeer onvolledig. Ook heb ik de nakomelingen van de ongehuwde Johanna Touw (1784-1857), naamdragers dus, wel verder uitgewerkt. De gegevens van het bestand zijn ook ten dele door mij gecontroleerd aan de hand van online archief gegevens. Hierdoor heb ik een tak gevonden, die nog niet in het bestand zat, de nakomelingen van Adriaan Touw (1805-1893), die in Goes ging wonen en ook deze heb ik in manlijke lijn uitgewerkt. Naast de gegevens uit Kees Touw,s ‘Het vissers en schippersgeslacht Touw uit Bergen op Zoom’ zijn ook sites van archieven en particuliere sites geraadpleegd, zoals beschreven bij de genealogie Schot. 

Oorsprong van de familie Touw
De beschrijving van Kees Touw begint in de 16e eeuw. De gegevens zijn dan echter vrij summier. Vanaf begin 17e eeuw is er wel een betrouwbare genealogie. Vanaf die tijd (of eerder) blijkt de familie een autochtone Bergse vissers familie. De naam Tou(w) duikt echter pas voor het eerst op in 1703, toen Daniel Jansen met deze naam werd ingeschreven als gezworenen van het vissersgilde. Voordien werden alleen de vadersnamen gebruikt. Daarom is het onwaarschijnlijk dat andere families Touw (oa uit Zuid-Holland) familie zijn van deze Bergse familie.

Een tak vestigt zich te Rotterdam, twee takken blijven in Bergen op Zoom.
Het gehele bestand telt 1725 personen, inclusief aangehuwden en schoonouders, alleen in de manlijke lijn zijn dat er 1037. Het oude bestand van Kees Touw bedraagt dus ca 930 aan voor ca 1925 geboren personen. De zonen van genoemde Daniel Jansen Touw zijn nu de stamvaders van de drie takken in deze genealogie:
1e Carel Danielsen Touw heeft alleen manlijke nakomelingen via zijn zoon Jan Carels Touw (geb 1721)en die vestigde zich in Rotterdam. In deze tak met 193 personen (incl aangehuwden en schoonouders) werkten de mensen vooral als bouwvakker en waren niet meer met de scheepvaart verbonden.
2e Daniël Daniëlsen Touw’s nakomelingen in manlijke lijn, (538, inclusief ..) bleven grotendeels in Bergen op Zoom wonen en waren aanvankelijk visser en schipper. Later ook in diverse andere beroepen als koperslager. Later kwamen er ook veel katholieke nakomelingen en vermoedelijk waren alle nakomelingen van Daniel Touw, geb 1788 en Adriana Oosterwaal, (RK gedoopt 9-3-1790) Katholiek en velen werden geestelijke. Dit bestand is 237 pers. (incl). Uit dit bestand is ook  Daniel Johannes, geb 1850. Hij vestigt zich in Breda en zijn nakomelingen (89 incl..) worden daar metaalbewerkers. De “nieuwe” tak van Adriaan (geb 1805, de boer van Daniel gb 1788) ging naar Goes met 95 personen (incl.), zij hadden diverse beroepen en waren vermoedelijk Protestant.  De andere broers van Daniel en Adriaan: Marijn, Pieter en Jan hadden nakomelingen die grotendeels in BoZ bleven echter wel in andere beroepen gingen, al waren die van Jan de scheepvaart nog wel trouw.
3e Jacobus Daniëlsen Touw’s nakomelingen in de manlijke lijn (262, incl.) bleven Protestants. Deze Bergse vissers werden weldra schippers en zijn dit tot ver in de 20e eeuw gebleven. Dit is ook de familietak van Kees Touw. De tak nakomelingen van Johanna Touw (geb 1784), die ongehuwd bleef, met 62 personen (niet allen schippers) kan hier dus nog bijgevoegd worden, zodat er dan 324 personen zijn als het gaat om de naamdragers met aanhang.

Visser-schippers
Uiteraard kon men ook met de vissersschepen landbouwproducten vervoeren. De visserij en het vervoer van landbouwproducten waren beiden seizoensafhankelijk. De vissers en schippers hadden aanvankelijk één gilde, zodat verwacht moet worden dat ze aanvankelijk dan ook zowel vissers als schippers waren. In de 17e en 18e eeuw waren vrijwel alle Bergse leden van de familie Touw werkzaam in de scheepvaart en visserij en zij waren daarin een belangrijke familie, zoals blijkt uit het feit dat zij in het gilde vaak leidinggevende functies hadden als gezworene en deken. Ook hadden  sommigen openbare functies in de scheepvaart als bijbaan, zoals bakenmeester en stadskorenmeter. Sommige familieleden hadden ook mooie huizen in Bergen op Zoom, waarvan een deel nog steeds bestaat. Ze hebben dus in de 17e en 18e eeuw over het algemeen een goed bestaan gehad van  oa de visserij. Vermoedelijk moesten ze echter de visrechten bij hun weervisserij “de Laagte” op de Molenplaat afstaan aan de vissers van Tholen, nadat het conflict tussen Tholen en BoZ over de visgronden van Reimerswaal omstreeks 1780 werd beslecht ten nadele van de Bergse vissers. De fam. Touw kwam althans in de 19e eeuw niet meer voor op de lijsten  van de pachters van de weren en het bleek dat de familieleden toen diverse andere beroepen hadden en dat sommigen verhuisden. Een deel van de familie Touw is de scheepvaart echter wel altijd trouw gebleven, maar zij werden vrachtschipper.

Statistiek
Geboorteplaatsen: Bergen op Zoom 71%; Elders in westelijk Brabant 6,4%; Rotterdam 13,4%; Goes 4,3%; Divers 4,6%

1. C.H.M.. in ’t Groen, scriptie juni 2000 E.U. Rotterdam, faculteit Historische Wetenschappen..